نشست تخصصی مجازی (وبینار) سلامت روانی بانوان و بیماری کرونا

به گزارش روابط عمومی سازمان جهاد دانشگاهی استان گیلان به همت گروه نیازسنجی و مطالعات فرهنگی معاونت فرهنگی سازمان جهاددانشگاهی استان گیلان و مشارکت  مرکز تخصصی ازدواج و تحکیم خانواده پایا دارای مجوز از وزارت ورزش و جوانان و سازمان روان شناسی و مشاوره جمهوری اسلامی ایران در طرح هماهنگ " نشست تخصصی مجازی (وبینار) سلامت روانی بانوان و بیماری کرونا " در معاونت فرهنگی سازمان جهاددانشگاهی استان گیلان ، به صورت مجازی (وبینار) از طریق سامانه Amjad.cde.ir/gl برگزار گردید.
در این نشست تخصصی ، دکتر مژده بقایی استاد دانشگاه و عضو هیئت علمی گروه روان شناسی جامعه بین المللی توسعه ارتباطات بین دانشگاهی جهان (ISCDBU) طی سخنانی بیان داشت : بر اساس تعریف سازمان جهانی بهداشت سلامت تنها نبود بیماری یا معلولیت نیست بلکه  داشتن حالت بهینه  جسمی، روانی ، معنوی و اجتماعی تعریف شده است .
بنابراین با توجه به  تعریف یاد شده ، علاوه بر اینکه لازم است بیماری خاصی ما را تهدید نکند ، ما باید شرایط روانی و اجتماعی مناسبی هم داشته باشیم.

در شرایط کنونی یکی از موارد تاثیر گذار بر سلامت  جهانی ، فارغ از وضعیت قرارگیری کشورها در منطقه  توسعه یافته ،در حال توسعه و یا توسعه نیافته ؛بیماری  ویروسی کووید 19 می باشد  که پس از گذشت نزدیک به یک سال از این اپیدمی،تبدیل به استرسی پایدار شده است که علاوه بر سلامت جسمی ،تهدید کننده سلامت روان افراد نیز می باشد.
از نظر جسمی بدون در نظر گرفتن مبتلایان به بیماری، شایع ترین مشکلات شامل ؛بی خوابی پر خوابی، چاقی ،بی نظمی ساعات تغذیه، مشکلات گوارشی ، افزایش سردردهای تنشی و میگرنی (به گزارش انجمن بین المللی سردرد) شده است.
از نظر اجتماعی تعطیلی دانشگاهها و مدارس همراه با تعطیلی مراکز اجتماعی فرهنگی و هنری ، فاصله گذاری اجتماعی و کاهش تفریحات جمعی. از نظر خانوادگی تعارضات خانوادگی،  افزایش میزان خشونت های خانگی و به دنبال آن  آمار بالای طلاق،  مشکلات ویژه ارتباطی با نوجوانان و سوگهای مکرر با الگوی خانوادگی ،  همه با هم علت عمده ایجاد بحران در خانواد ها و بویژه در زنان می باشند. مشکلات روانشناختی مانند بروز هیجانات منفی ترس، تنهایی،  خشم و همچنین اختلالات روانشناسی اضطرابی و افسردگی  که خود موجب کاهش تمرکز، نگرانی، نشخوارهای فکری، خلق پایین، تحریک پذیری به انواع محرکها مانند صدا، دما ،گشنگی و تشنگی و همچنین انواع رفتارهای وسواس گونه شده است.
عوارض اقتصادی به دنبال تعطیلی کسب و کار ، قرنطینه ها و محدودیت های کامل شهری ،وجود تورم ناشی از تحریم ها نیز به فشارها  و مشکلات یاد شده  افزوده شده و در نهایت به بسیاری از ابعاد سلامت روان مانند خودکارآمدی، استقلال، خودمختاری، کفایت ، شایستگی و وابستگی بین نسلی آسیب  جدی وارد نموده است.
با وجود این که طبق یافته های پژوهشی درصد ابتلا به این بیماری در زنان و مردان یکسان است، اما میزان مرگ و میر در زنان به دلیل وجود هورمون استروژن و به دنبال آن  مقاوم تر شدن سیستم ایمنی بطور چشمگیری پایین تر است .
 تاثیرات کرونا بر روی بانوان با توجه به نقشهای متعدد و توامانی که به عهده دارند میتواند موجبات ناکارآمدی و بالا بودن میزان استرس را فراهم سازد .زنان باردار در دوران  بارداری و همچنین مراقبتهای پس از زایمان،  زنان شاغل، زنان خانه دار، زنانی که وظیفه ی مراقبت از بیمار در خانواده و یا مراقبت از پدر یا مادر سالمند به عهده ی آنها ست، زنان سرپرست خانوار ، مادران و زنان بدسرپرست و زنانی که گاهی تمامی این نقشها را بر عهده دارند، اولین گروهی هستند که متاثر از این بحران جهانی  می گردند  .
بنابراین خانمها برای گذار از این دوره سخت زندگی نیازمند آگاهی، هشیاری و حمایت های همه جانبه از طرف خانواده و جامعه می باشند. همچنین آگاهی زنان از نقش خودمراقبتی بر حفظ سلامت آنان  دارای اهمیت بسیاری است .
خودمراقبتی فعالیتی است که توسط شخص برای برآورده کردن نیازهای جسمی، روانی و اجتماعی اش انجام می شود  و در واقع کم هزینه ترین و پرسودترین اقدام در جهت حفظ سلامتی می باشد. 

در راستای این امر ابتدا فرد باید بپذیرد که این یک معضل جهانی است که عوارض آن در تمامی جوامع نسبتا" یکسان است.
یک نکته مهم در امر خودمراقبتی توجه به سلامت معنوی است .سلامت معنوی جدیدترین بعد شناخته شده سلامت میباشد و اکنون در کنار ابعاد دیگر سلامتی مانند سلامت جسمی، روانی و اجتماعی قرارگرفته است .وقتی سلامت معنوی به طورجدی به خطر بیفتد، فرد ممکن است دچار اختلالات روحی مثل احساس تنهایی، افسردگی و از دست دادن معنا در زندگی شود. بنابراین حمایت ناشی از منابع معنوی یا مذهبی و داشتن ارتباط باقدرتی بالاتر سودمند است و میتواند برای بهبود کیفیت زندگی، کاهش و کنترل اختلالات سلامت روان، حمایت بین فردی، کاهش شدت علائم و نتایج مثبت پزشکی سودمند باشد . درمجموع میتوان گفت که معنویت و سلامت معنوی نقش عمدهای در سلامت روانی و جسمی افراد دارند و بهعنوان راهکاری سودمند برای مقابله با مشکلات روانی به حساب میآید . به نظر میرسد تجربه های معنوی و مذهبی انسان در اشتیاقش نسبت به یک واقعیت فرا مادی نمایانگر میشود. پس به طورکلی میتوان گفت  با حفظ و تقویت سلامت معنوی میتوان  برخورداری از حس پذیرش، احساسات مثبت، اخلاق و حس ارتباط متقابل مثبت با یک قدرت حاکم و برتر قدسی را در افراد تقویت نمود ، این امر باعث می شود که یک فرایند پویا و هماهنگ شناختی، عاطفی، کنشی و پیامدی شخصی حاصل آید و با توجه به بحران کرونا  توجه به سلامت معنوی نقش بسیار مهمی در پیشگیری از عوارض کرونا دارد.
از سویی دیگر  یکی از نتایج مثبت بحران ها و حوادث  از جمله بحران کرونا ، بروز فرایند رشد پس از سانحه  PTG )) است که در جریان آن فرد به کمک توانایی ها و امکانات خود اقدام به بازسازی ذهنی و روانی خود در راستای بازگشت به شرایط ایده آل مینماید و این خود یک  تغییر شخصی و روان شناختی مثبت می باشد که پس از وقوع یک حادثه سخت ایجاد می شود و نتیجه مبارزه فرد بر علیه حادثه استرس زا می باشد. به عبارت دیگر رشد پس از ضربه، تغییرات مثبتی است که به دنبال یک حادثه ناگوار یا بحران رخ می دهد. این تغییرات مانند افزایش ارزش زندگی و اولویت ها و افزایش معنویت، هم درون فردی هستند و هم مانند بهبود در روابط بین فردی با اعضای خانواده و دوستان، افزایش بیان گری و خودافشایی، بین فردی هستند  این تغییرات مثبت در سه حوزه کلی رخ می دهند: تغییر در اولویت ها و اهداف زندگی، تغییر در روابط با دیگران و احساس قدرت درونی . که میتوان به عنوان یکی از نتایج مثبتت بحران کرونا در نظر گرفته شود 
بنابراین با توجه به مطالب عنوان شده میتوان گفت  که در دوران بحران کووید 19 با آگاهی فرد از خودمراقبتی و در مواقع نیاز با حمایت سازمان های دولتی و مردم نهاد  بتوانیم گامی در جهت تامین سلامتی خود وجامعه برداریم.
در پایان به سئوالات شرکت کنندگان در نشست تخصصی مجازی  پاسخ داده شد.