دانشجویان روزهای کرونایی را چگونه می گذرانند؟

به گزارش روابط عمومی سازمان جهاد دانشگاهی استان گیلان به مناسبت روز دانشجو، نشست «سلامت روان دانشجویان در دوران کرونا» با همکاری سازمان دانشجویان معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی استان گیلان، مرکز بهداشت، درمان و مشاوره دانشگاه گیلان و کانون مردم نهاد «رویش بهار زندگی جوان» برگزار شد.

نیما حقیقی، دانشجوی مقطع دکترای روانشناسی در نشست «سلامت روان دانشجویان در دوران کرونا»، با بیان اینکه شرایط ناشی از شیوع بیماری کرونا طی هشت ماه اخیر بر همه قشرها و گروه ها سایه افکنده است، گفت: بی تردید دانشجویان جزو آسیب پذیرترین قشر در این ایام هستند و شاهد تغییر در سبک زندگی دانشجویی هستیم و کلاس های حضوری جای خودشان را به کلاس های آنلاین و مجازی داده است.

وی با اشاره به شرایط ویژه دانشجویان جدیدالورود و دانشجویان در مرحله دفاع، افزود: دانشجویان جدیدالورود علاوه بر اینکه کنکور سختی را پشت سر گذاشتند، در دانشگاه نیز با اتفاقات ناخوشایندی مواجه هستند که از جمله آن می توان به عدم شناخت یا شناخت محدود دانشجویان با فضای دانشگاه اشاره کرد.

این روانشناس، از دانشجویان خواست دانشگاه را به مثابه یک سفر ببینند و اظهار کرد: همانگونه که سفر با سختی ها و چالش هایی همراه است، جذابیت های خاص خودش را نیز دارد لذا می توانیم کرونا را یکی از چالش ها بدانیم و به دنبال فرصت های آن باشیم.

حقیقی، اولین و بزرگترین آسیب کرونا بر قشر دانشجو را در حوزه ارتباطات اجتماعی دانست و تصریح کرد: متاسفانه دانشجویان جدیدالورود فرصت شناخت اساتید خودشان را پیدا نکردند و ارتباط کمتری با همکلاسی ها دارد؛ البته ارتباطات مجازی را نمی توان جایگزین ارتباطات حضوری کرد، اما باید از این فرصت به نحو احسن بهره ببریم و سعی کنیم اساتید و همکلاسی ها را خوب بشناسیم و از برنامه های کلاسی مطلع شویم.

این دانشجوی دکترای روانشناسی، با بیان اینکه دانشجویان باید در کلیه کلاس های مجازی حضور فعال داشته باشند تا به اساتید و سایر دانشجویان معرفی شوند، عنوان کرد: در گروه های مجازی با دانشجویان به ارائه نظر بپردازید و زمینه برقراری ارتباط را فراهم کنید. همچنین نباید بی دلیل کلاس ها را ترک کرد و غیبت های غیر موجه داشت.

دانشجویان مسئولیت تحصیل خودشان را بر عهده بگیرند

وی برخی از دانشجویان جدیدالورود را درگیر ذهنیت دانش آموزی دانست و یادآور شد: دانشجویی مرحله بزرگسالی است و لذا افرادی که بلافاصله از مقطع دبیرستان وارد دانشگاه می شوند این واقعیت را درک می کنند و خواسته و ناخواسته مسئولیت های زندگی خود را می پذیرند و یاد می گیرند که بدون حضور والدین مسائل خودشان را حل کنند، اما مجازی شدن دانشگاه و حضور دانشجویان در فضای خانه موجب می شود این مسئولیت پذیری کمتر دیده شود.

دبیر کانون رویش بهار زندگی جوان، با بیان اینکه حمایت های بیش از پیش والدین گاهی مانع از رشد حس مسئولیت پذیری در فرزندان می شود، تصریح کرد: دانشجویان سعی کنند مسئولیت تحصیل خودشان را بر عهده بگیرند و والدین درخصوص برگزاری کلاس های آنلاین و تکالیف درسی نظارت فعال داشته باشند و مشورت را جایگزین دخالت کنند. همچنین از والدین انتظار داریم محیط خانه را برای درس خواندن دانشجویان فراهم و استرس ها را دور کنند.

این روانشناس، از دانشجویان نیز خواست ساعاتی را برای استراحت تعیین کنند و گفت: برای درس خواندن باید برنامه ریزی داشت؛ همچنین کلاس های آنلاین زمینه ساز قرار گرفتن مداوم پشت سیستم نشود و حتما باید حرکات ورزشی و کششی روزانه و منظم انجام داد.

وی یکی دیگر از چالش های دانشجویان در ایام کرونایی را افزایش تنش ها در خانواده دانست و اضافه کرد: هر فردی باید مسئولیت احساسات خودش را بپذیرد و هیجانات ناخوشایند مانند اضطراب و خشم که در این روزها بیشتر شاهد آن هستیم را مدیریت کند. در این راستا تمرینات ریلکسیشن(آرامش عضلانی)، نفس عمیق شکمی، مصرف غذاهای سالم به ویژه سبزیجات و فعالیت های بدنی می تواند کمک کننده باشد. قطعا آرامش جسمی، آرامش روانی را به دنبال دارد. همچنین باید افکار مثبت را در خود پرورش دهیم و نگاه بدبینانه به سایر اعضای خانواده را کنار بگذاریم.

حقیقی، آموزش مجازی و کلاس های آنلاین را فرصتی برای کسب مهارت در این حوزه جهت تولید محتوا دانست و خاطرنشان کرد: امروزه خواه یا ناخواه باید به سمت آموزش های آنلاین برویم و کرونا فرصت خوبی ایجاد کرد تا زیرساخت های لازم در این بخش را فراهم کنیم.

این دانشجوی دکترای روانشناسی، با بیان اینکه مجازی شدن کلاس های درس فرصت مدیریت زمان و کاهش هزینه را برای بسیاری از دانشجویان سایر شهرها فراهم کرده است، متذکر شد: دانشجویان فرصت دارند تا متناسب با رشته تحصیلی خودشان در دوره ها و کارگاه های مجازی شرکت کنند و مهارت به دست آودند.

وی کمک به همنوعان را یکی از عوامل آرامش بخش برای انسان دانست و اظهار کرد: کرونا همدلی ها را افزایش داده و افراد به صورت مادی و معنوی از یکدیگر دستگیری می کنند لذا دانشجویان نیز می توانند در این روزها توانمندی های خودشان را به اشتراک بگذارند و به بهبود فضای روانی جامعه کمک کنند.

حقیقی، با اشاره به فعال شدن مراکز مشاوره آنلاین در دانشگاه ها، یادآور شد: اگر دانشجویان با مسائل حاد روانی و خانوادگی و تحصیلی مواجه هستند، حتما از مشاوران کمک بگیرند.

جلسات دفاع مجازی پایان نامه ها سطح کیفی لازم را ندارند

علی فرمیهنی فراهانی، دانشجوی دکترای فیزیک هسته ای نیز، با بیان اینکه با شیوع کرونا و تعطیلی های گسترده، سیستم آموزشی کشور دچار مشکل اساسی شد، عنوان کرد: از یک طرف حضور دانشجویان در دانشگاه غیر ممکن شد و از طرف دیگر، آمادگی ورود به آموزش مجازی را نداشتیم، زیرا بسترهای لازم برای برگزاری کلاس های آنلاین ایجاد نشده بود و همچنان شاهد فقر ساختارهای آموزش مجازی هستیم؛ البته شرایط بهتر از روزهای اول شده است.

وی کمرنگ شدن ارتباط دانشجویان و اساتید را یکی از مشکلات آموزش مجازی دانست و تصریح کرد: خارج شدن دانشجویان از محیط دانشگاه بیشترین آسیب را به کیفیت سطح علمی دانشجویان وارد می کند. همچنین با عدم دسترسی به کتابخانه ها و سالن های مطالعه به ویژه برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی و واحدهای آزمایشگاهی مواجه هستیم.

دبیر کانون دانشجویی همیاران سلامت روان دانشگاه گیلان، آموزش مجازی را نیازمند وارسی دانست و اضافه کرد: بسیاری از جلسات دفاع پایان نامه دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد دچار عقب افتادگی شده و جلسات دفاع مجازی نیز سطح کیفی لازم را ندارند.

فراهانی، با اشاره به یکنواختی محیط خانه و دانشگاه به ویژه برای دانشجویان جدیدالورود، گفت: بسیاری از دانشجویان تحت تاثیر روابط خانوادگی دچار مشکلات روانی از جمله اضطراب و استرس شده اند؛ البته شاهد کم شدن نگرانی خانواده هایی هستیم که دانشجوی شهرستانی دارند.

وی با بیان اینکه باید از فرصت کرونا برای ارتقای سطح آموزش مجازی استفاده کنیم، یادآور شد: باید حضور دانشجویان در گروه های مجازی پررنگ شود تا فضای دانشجویی از بین نرود.

شبنم اکبری، دانشجوی مقطع کارشناسی رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان، نیز در این نشست، چالش های کرونایی برای دانشجویان کارشناسی را به مراتب بیشتر از تحصیلات تکمیلی دانست و عنوان کرد: مقطع کارشناسی پایه و اساس آموزش عالی در رشته های مختلف محسوب می شود و دانشجویان جدیدالورود حتی فرصت حضور در فضای دانشگاه و آشنایی با اساتید خودشان را پیدا نکرده اند.

وی با بیان اینکه بلاتکلیفی نسبت به پایان شرایط موجود دانشجویان را آزار می دهد، خاطرنشان کرد: دور بودن از فضای کلاس و استاد و دانشگاه شرایط یادگیری را سخت کرده؛ عدم دسترسی به اینترنت در برخی از شهرستان ها نیز موجب دوچندان شدن مشکلات دانشجویان شده است.

صرفه جویی در وقت و هزینه دانشجویان

این دانشجوی زبان و ادبیات فارسی، دانشجویان را جزو جامعه دانست و اظهار کرد: خوشبختانه در هفته های نخست شیوع کرونا شاهد شکل گیری حس همدلی در جامعه بودیم و در این راستا دانشجویان نیز همدلانه تر با یکدیگر برخورد کردند و اکنون نیز در کلاس های مجازی باید این همدلی را حفظ کنیم.

یاسمن حسن زاده، دانشجوی کارشناسی مامایی دانشگاه علوم پزشکی گیلان نیز، با اشاره به ارتباط نزدیک دانشجویان رشته های پزشکی و پیراپزشکی با همه گیری کرونا، متذکر شد: خانواده های دانشجویانی که در روند تحصیل خود باید وارد فضاهای درمانی شوند، بسیار نگران هستند.

وی عدم حضور دانشجویان در محیط دانشگاه را موجب کاهش رقابت دانست و خاطرنشان کرد: دانشجویان باید ار فرصت فراغت ایجاد شده برای خود نهایت استفاده را ببرند و به ارتقای دانش علمی در رشته تحصیلی و یا فعالیت های مورد علاقه خودشان بپردازند.

صدف موسی زاده، دانشجوی مقطع کارشناسی رشته معماری موسسه آموزش عالی احرار نیز در این گفتمان دانشجویی، با بیان اینکه متاسفانه دانشجویان رضایت چندانی از آموزش مجازی و کلاس های آنلاین ندارند، عنوان کرد: اوقات فراغت ناشی از روزهای قرنطینه مزایایی داشته، اما مشکلات دانشجویان بیشتر شده، زیرا زیرساخت های آموزش مجازی را نداریم.

وی با اشاره به صرفه جویی در وقت و هزینه دانشجویان به واسطه عدم رفت و آمد به دانشگاه، یادآور شد: کلاس های مجازی بازدهی لازم را به ویژه در رشته های عملی مانند معماری ندارد؛ البته استاد و دانشجو مقصر نیستند و وظیفه ماست که پروتکل های بهداشتی را رعایت کنیم تا هرچه زودتر این بیماری پایان یابد و به روزهای عادی بازگردیم.

موسی زاده، روزهای قرنطینه کرونایی را فرصت خوبی برای مطالعه دانست و تصریح کرد: دانشگاه مختصات کوچکی از جامعه بزرگی است که دانشجویان در آینده وارد آن خواهند شد و متاسفانه دانشجویان جدیدالورود هنوز از تجربه این فضا محروم هستند.

دکتر سید موسی کافی، استادتمام گروه روانشناسی و مدیر مرکز بهداشت، درمان و مشاوره دانشگاه گیلان نیز در ادامه این نشست، با بیان اینکه دانشجویان در شرایط کرونا بسته به دانشگاه ها و رشته های مختلف تحصیلی با پیامدهای مثبت و منفی فراوانی مواجه هستند، گفت: کرونا یک اتفاق غیر منتظره بود و طبیعی است که عدم آمادگی در اتفاقات غیر منتظره برای جامعه از جمله دانشجویان اضطراب و استرس هایی را ایجاد کند.

وی با اشاره به مبهم بودن روزهای نخست شیوع کرونا و سردرگمی اساتید و دانشجویان، اظهار کرد: به تدریج خودمان را پیدا کردیم و با گذشت زمان شرایط را پذیرفتیم و با کرونا سازگار شدیم.

تغییر سبک زندگی جامعه در روزهای کرونایی

این روانشناس، با بیان اینکه فضای آموزش مجازی به ویژه برای دانشجویان دکترا کیفیت مطلوب را ندارد، اضافه کرد: چاره ای جز سازگاری نداریم و این شرایط برای دانشجویان پزشکی، پرستاری و مامایی با استرس های بیشتری همراه است، زیرا باید در بیمارستان حضور پیدا کنند و با بیماران در ارتباط باشند لذا علاوه بر دانشجویان، خانواده های آنان نیز دچار اضطراب و استرس خواهند شد.

عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان، با اشاره به تغییر سبک زندگی جامعه در روزهای کرونایی، تصریح کرد: دانشجویان نیز متاثر از این تغییر سبک زندگی هستند و دیگر زیست خوابگاهی نداریم و ارتباط دانشجویان با یکدیگر و با اساتید بسیار کم شده است.

وی حضور دانشجویان در خانه و در کنار خانواده را یکی از نکات مثبت کرونا دانست و یادآور شد: گاهی این حضورهای طولانی مدت منجر به تنش و کشمکش در خانه می شود و استرس های آموزشی دانشجویان را مضاعف می کند.

کافی، با بیان اینکه برخی از افراد با اضطراب اجتماعی مواجه هستند، گفت: کلاس های آنلاین موجب شده دانشجویانی که با اضطراب اجتماعی مواجه هستند، مجبور به برقراری ارتباط با اساتید و سایر همکلاسی ها شوند و تا حدودی مشکل خودشان را حل کنند.

مدیر مرکز بهداشت، درمان و مشاوره دانشگاه گیلان، با تاکید بر لزوم ارائه مشاوره های تلفنی به ویژه در ایام کرونا، خاطرنشان کرد: قبلا اهمیتی به مشاوره های تلفنی و مجازی نمی دادیم، زیرا این ضرورت را احساس نکرده بودیم؛ البته شرایط مشاوره حضوری و تلفنی بسیار متفاوت است، اما اکنون باید در این حوزه نیز کار کنیم.

وی با بیان اینکه دانشگاه ها همواره به دنبال ایجاد زیرساخت های آموزش مجازی بودند، اما توفیقی حاصل نشده بود، عنوان کرد: کرونا اجباری ایجاد کرد تا آموزش مجازی را جدی بگیریم و گام نخست را برداریم، البته مشکلات فراوانی وجود دارد که به تدریج کمتر خواهد شد.

این روانشناس، با اشاره به کاهش فوبیای کرونا نسبت به روزهای نخست، بیان کرد: شیوع کرونا موجب افزایش استرس ها شده بود، اما هرچه جلوتر می رویم شاهد سازگاری بیشتر مردم و کاهش نگرانی های اولیه آنان هستیم که نشان دهنده پذیرش این واقعیت است و می تواند مثبت باشد.

وی از دانشجویان خواست شیوه های مقابله با اضطراب و استرس را یاد بگیرند و تاب آوری خودشان را افزایش دهند و گفت: دانشجویان باید به لحاظ روانی با شرایط سازگارتر شوند تا بتوانیم علاوه بر کلاس های آنلاین، مشکلات سایر حوزه ها را نیز به تدریج کم و رفع کنیم.