انجام ۲۵۰ پیوند سلول های بنیادی خون بند ناف/ دو برابر شدن پوشش زایمان ها

به گزارش روابط عمومی سازمان جهاد دانشگاهی استان گیلان دکتر مرتضی ضرابی، با بیان اینکه خون بند ناف به دلیل اینکه مملو از سلول های بنیادی خون ساز است طی سال های گذشته بسیار مورد توجه قرار گرفته است، اظهار کرد: قبلا خون بند ناف به عنوان یک زباله بیولوژیک بعد از تولد نوزاد دور ریخته می شد، اما بعدها مشخص شد که این خون دارای سلول های بنیادی از نوع خون ساز است و اگر جمع آوری شود می تواند در درمان بیماری هایی که منشاء خونی دارند مورد استفاده قرار بگیرد.

وی ادامه داد: اصولا سلول های بنیادی این ویژگی را دارند که اگر جایگزین بافت های آسیب دیده شوند، می توانند سلول های آسیب دیده را ترمیم کنند لذا امروزه بسیار اهمیت پیدا کردند؛ به ویژه خون بند ناف که به دلیل در دسترس بودن، می تواند در درمان بیماری های بدخیم مانند تالاسمی و سرطان های خونی و نقص سیستم ایمنی و کم خونی های مادرزادی که منشا خونی دارند، کاربرد داشته باشند.

مدیرعامل شرکت فناوری بن یاخته های پژوهشگاه رویان در گفت و گوی ویژه خبری باران، استفاده از سلول های بنیادی برای پیوند مغز استخوان را یک روش درمانی دانست و گفت: سال هاست کسانی که سرطان خون دارند از نزدیکان خود که دارای تطابق ژنتیکی با آنها هستند، برای پیوند مغز استخوان استفاده می کنند لذا خون بند ناف یک جایگزین برای مغز استخوان در کسانی است که دهنده مناسب را ندارند؛ در واقع بانک خون بند ناف این امکان را فراهم کرده که اگر دهنده مناسب وجود نداشت، از بانک خون بند ناف که سلول های بنیادی خون ساز را نگهداری می کند، استفاده شود.

ضرابی با اشاره به جایگاه ایران در دانش سلول های بنیادی، یادآور شد: چرخه سلول های بنیادی و دانش فنی آن شامل جداسازی سلول های بنیادی و تمایز دادن آنها و تبدیل کردن سلول های بنیادی به سلول های تخصصی و ذخیره سازی برای مدت طولانی و نگهداری از آن و استفاده برای درمان بیماری ها در کشور ما وجود دارد و در مجموعه پژوهشگاه رویان بومی شده و ایران را در ردیف کشورهای صاحب این دانش و فناوری قرار داده  است.

وی از ذخیره سازی سلول های بنیادی بیش از ۱۸۵ هزار نمونه خون بند ناف در کشور خبر داد که بزرگترین ظرفیت سلول های بنیادی در سطح منطقه محسوب می شود و خاطرنشان کرد: تعداد قابل توجهی از این نمونه ها را در درمان و پیوند بیماران خوتی استفاده کردیم.

مدیرعامل شرکت فناوری بن یاخته های رویان با اشاره به ذخیره سازی خون بند ناف پنج از زایمان ها در کشور، اضافه کرد: مهمترین مسئله درباره خون بند ناف آگاه سازی و اطلاع رسانی و فرهنگ سازی کسانی است که در آستانه تولد فرزند هستند، زیرا فرایند جداسازی و ذخیره خون بند ناف فقط در زمان زایمان اتفاق می افتد و در حال حاضر دو تا دو و نیم درصد زایمان ها را پوشش می دهیم؛ البته زیرساخت های لازم را برای دو برابر شدن این ظرفیت باید فراهم کنیم. مهم ترین بخش در زیرساخت ها تامین ابزارهای لازم برای فریز کردن و ذخیره سازی نمونه خون بند ناف است که خوشبختانه بخش قابل توجهی را از طریق ساخت مخازن نگهداری ازت مایع فراهم کردیم. طی دو سال مطالعه و با همکاری یک شرکت دانس بنیان اولین مخزن ذخیره سازی ازت مایع را برای نگهداری سلول های بنیادی خون بند ناف را ساختیم و دیگر نیازی به واردات تانک نگهداری نداریم.

وی با بیان اینکه می توان ظرفیت سلول های بنیادی کشور را افزایش داد، عنوان کرد: دفاتر بانک خون بند ناف در ۳۱ استان کشور فعال بوده و گیلان بعد از تهران و اصفهان سومین مرکز بانک خون بند ناف را راه اندازی و هم اکنون تعداد قابل توجهی از نمونه ها را جمع آوری کرده؛ این امکان فراهم شده که بخشی از فعالیت های تحقیقاتی رویان را به ویژه در حوزه کارآزمایی های بالینی سلول های بنیادی با همکاری دانشگاه علوم پزشکی گیلان انجام دهیم.

ضرابی از اتمام فاز اول و دوم کارآزمایی بالینی برای ۱۲۰ بیمار فلج مغزی خبر داد و یادآور شد: تاکنون حدود ۲۵۰ پیوند سلول های بنیادی با استفاده از سلول های بنیادی خون بند ناف مشخصا در بیماری های خونی انجام دادیم، اما برای بیماری های غیر خونی نظیر فلج مغزی و اتیسم و آرتروز و... نیز کارآزمایی بالینی با سلول های بنیادی انجام می گیرد.

وی با اشاره به اثربخشی سلول درمانی در بیماران عصبی، تاکید کرد: خوشبختانه مطالعات انجام شده روی ضمایم زایمانی که بعد از تولد نوزاد دفع می شود، نشان داد که این ضمایم دورریختنی نیستند و می توانیم علاوه بر سلول های بنیادی خون بند ناف از بافت بند ناف، پرده جنینی و حتی مایعی که جنین در آن غوطه ور است نیز استفاده کنیم و تاکنون ۲۰ محصول را فرآوری کردیم و به عنوان اولین مدل در دنیا پالایشگاه محصولات زایمانی را در حوزه پزشکی و دارویی راه اندازی خواهیم کرد.

مدیرعامل شرکت فناوری بن یاخته های رویان با بیان اینکه از پرده های جنینی در زخم پوش ها و پانسمان های سوختگی و زخم های دیابتی و از سرم خون بند ناف برای محیط کشت و خشکی قرنیه و از بافت بند ناف برای درمان های عروقی استفاده می شود، گفت: می توانیم فناوری استفاده از سلول های بنیادی در بیماری های غیر خونی را صادر کنیم.

وی با اشاره به فرایند جمع آوری خون بند ناف، ادامه داد: خانواده هایی که می خواهند خون بند ناف نوزاد خود را ذخیره کنند باید حتما تا هفته ۳۴ بارداری ثبت نام در بانک خون بند ناف را انجام دهند تا زمانی که زایمان اتفاق می افتاد، فرایند خون گیری از بند ناف اعم از زایمان ططبیعی و سزارین انجام شود.

ضرابی با بیان اینکه برای پیوند سلول های بنیادی خون ساز ذخیره شده حتما تطابق ژنتیکی فرد دهنده و فرد گیرنده باید وجود داشته باشد، خاطرنشان کرد: این تطابق برای خود فرد و اعضای خانواده اش بیشتر است، اما می توانیم برای پیوندهای مغز استخوان افراد غیر خویشاوند هم از این سلول ها استفاده کنیم.

مدیرعامل شرکت فناوری بن یاخته های رویان با بیان اینکه بررسی های علمی نشان داده در ریشه دندان شیری و عقل هم سلول های بنیادی غیر خون ساز وجود دارد و دارای قدرت تکثیر بالایی است، متذکر شد: این سلول های می توانند به سلول های عطبی و استخوانی و غضروفی تبدیل شوند و در بازسازی فک و لثه مورد استفاده قرار گیرند لذا دانش فنی جداسازی و ذخیره سازی این سلول ها هم اکنون در رویان وجود دارد و در حال تکمیل فرایند کنترل کیفیت هستیم و تا پایان سال این خدمت را به مردم ارائه می کنیم.